در حالي که نرخ بيکاري عمومي کشور در زمستان سال گذشته که آخرين گزارش رسمي از اوضاع بازار کار کشور است ۱۱.۸ درصد بود، نرخ بيکاري جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در همين زمان همچنان بالا و به ميزان ۲۸.۶ درصد است، اين موضوع نشان مي دهد که بيکاري جوانان ۲.۴ برابر ساير گروه ها بوده و در بحران به سر مي برد.
از سويي يک ميليون و ۶۸۵ هزار نفر از کل بيکاران مطلق کشور زير ۳۰ سال و جوان هستند که ۵۵۴ هزار نفر از آنها زن و يک ميليون و ۱۳۱ هزار نفر هم مردان را تشکيل مي دهند. در حال حاضر، يک ميليون و ۲۹۴ هزار نفر از جوانان بيکار زير ۳۰ سال کشور در شهرها و ۳۹۱ هزار نفر هم در روستاهاي کشور سکونت دارند.
عملکرد دو ساله دولت در بازار کار
مقايسه وضعيت بازار کار در پايان سال ۹۴ نسبت به پايان سال ۹۳ و همچنين پايان ۹۲ نشان مي دهد که با وجود بيشتر شدن تعداد متقاضيان کار کشور که به نظر وزارت کار ۶۶۷ هزار نفر از آنها توانسته اند تنها در سال ۹۳ شاغل شوند، دولت توفيق چنداني در ايجاد فرصت هاي جديد شغلي نداشته و در واقع نتوانسته به وعده بزرگ خود درباره حل معضل بيکاري جوانان عمل نمايد.
رئيس جمهور اخيرا از ايجاد حدود يک ميليون و ۲۰۰ هزار شغل جديد در فاصله سال هاي ۹۲ تا ۹۴ خبر داد؛ در حالي که گزارش وزارت کار و مرکز آمار ايران نشان مي دهد با وجود افزايش تعداد متقاضيان کار در اين دوره که مي تواند بر نرخ بيکاري تاثير گذار باشد، تعداد بيکاران مطلق کشور ۵۱۵ هزار نفر افزايش يافته است.
در عين حال، بررسي ها نشان مي دهد که در بازار کار ايران تحولاتي رخ داده و با منفي شدن رشد اقتصادي بخش صنعت، ۲۲۷ هزار نفر در فاصله زمستان سال ۹۳ تا ۹۴، شغل خود را در اين بخش از دست داده و بيکار شده اند.
همچنين بايد گفت در بخش کشاورزي هم توفيق چنداني به دست نيامده و با وجود اينکه در فاصله زمستان ۹۲ تا زمستان ۹۴، بر تعداد شاغلان اين بخش حدود ۲۰۰ هزار نفر افزوده شد، اما اين ميزان اشتغال هرگز نمي تواند پاسخگوي نيازهاي بازار بحران زده کار ايران باشد چرا که در هر سال اين بخش تقريبا ۱۰۰ هزار اشتغال زايي داشته، در حالي که طبق اعلام مقامات دولتي هر يکي از بخش هاي اشتغال زا در طول سال دستکم بايد ۳ برابر اين ميزان اشتغال زايي داشته باشند تا بتوان اميدوار بود در يک دوره اي نرخ بيکاري روند کاهشي به خود بگيرد.
تنها مشاغل خدماتي رشد دارند!
کارشناسان مي گويند سال هاست بازار کار ايران به ويژه در کلانشهرها به سمت گسترش مشاغل خدماتي رفته و اساسا اين نوع اشتغال در دنيا خيلي نمي تواند از امنيت و پايداري برخوردار باشد. اغلب کشورهاي دنيا که توانسته اند رشدهاي اقتصادي مثبت را تجربه و آن را حفظ کنند معمولا از طرييق رشد صنعتي بوده و از اينرو وجود کشورهاي صنعتي در دنيا مطرح است. تاکنون در دنيا کشوري به دليل اينکه تنها در بخش خدمات موفق بوده مطرح نشده و به عنوان الگوي مناسب معرفي نمي شود.
با اين وجود رشد مشاغل خدماتي در ايران روند صعودي يافته و اين مسئله در کلانشهرها بخش قابل توجهي از بازار کار را تشکيل مي دهد تا جايي که اشتغال کشاورزي در تهران تقريبا صفر و سهم مشاغل خدماتي بالاي ۶۰ درصد از کل اشتغال است. در زمستان سال ۹۲ تعداد شاغلان در بخش خدماتي ۹ ميليون و ۷۹۶ هزار و ۸۶۴ نفر بوده که اين ميزان در مدت زمان مشابه سال ۹۴ با يک ميليون و ۳۰۷ هزار نفر افزايش به ۱۱ ميليون و ۱۰۴ هزار نفر بالغ شد.
شايد بتوان گفت بخش قابل توجهي از تغيير مشاغل در ايران هم به سمت خدمات باشد. به بيان ساده تر احتمال خروج افراد از مشاغل صنعتي و کشاورزي و برگزيدن مشاغل خدماتي بسيار بالا است. نکته حائز اهميت ديگر درباره تغييرات بيکاري کشور اين است که تعداد مردان بيکار کشور از يک ميليون و ۷۵۱ هزار و ۵۵۰ نفر زمستان سال ۹۲ به ۲ ميليون و ۶۴ هزار و ۲۹۶ نفر در زمستان سال گذشته افزايش يافته است که اين مسئله مي تواند اثرات منفي و آثار زيانبار اجتماعي در نتيجه شکست مردان در يافتن شغل به همراه داشته باشد.
احتمال ۳ ميليوني شدن بازار بيکاري
هم اکنون ۹ ميليون و هزار و ۱۱۳ هزار نفر از مردان شاغل در بازار کار ايران مشاغل خدماتي دارند و در اين بخش سهم زنان يک ميليون و ۸۷۷ هزار و ۹۹۸ نفر است. ۹ ميليون و ۵۸۰ هزار نفر از شاغلان خدماتي کشور در شهرها و يک ميليون و ۵۲۳ هزار نفر نيز در روستاها سکونت دارند.
مسئولان دولتي معتقدند افزايش تعداد بيکاران به ناتواني دولت در ايجاد اشتغال جديد ربطي ندارد چرا که دولت در حال حاضر اقداماتي را در اين زمينه داشته ولي چون بيککاري بسيار بزرگ است، اقدامات کوچک صورت گرفته به چشم نمي آيد و براي جامعه قابل لمس نيست.
با اين وجود آمارها نشان مي دهند که به دليل ايجاد اشتغال ناکافي در سال هاي اخير و بالا بودن تعداد تقاضاهاي شغل در کشور، بيکاران کشور از ۲ ميليون و ۲۳۷ هزار نفر در زمستان سال ۹۲ با ۳۷۷ هزار نفر افزايش به ۲ ميليون و ۷۴۸ هزار نفر در زمستان سال ۹۳ رسيد.
روند افزايش تعداد بيکاران مطلق کشور در سال ۹۴ هم ادامه داشته و تعداد بيکاران در فاصله سال هاي ۹۳ تا ۹۴ به ميزان ۱۳۹ هزار نفر ديگر هم بيشتر شد و به ۲ ميليون و ۸۸۷ هزار نفر رسيد و در صورت ادامه اين روند در سال جاري، قطعا در ماه هاي آينده بايد منتظر اعلام افزايش دوباره تعداد بيکاران به ۳ ميليون نفر باشيم؛ آماري که در سال هاي گذشته نيز تکرار شده است.
منبع:مهر